Basisbeginselen, Flora

Klimaattuinen

Geschreven door Emmanuel Heylen

21 augustus 2024

Wat is een klimaattuin?

Tuinen die weerbaarder zijn tegen de toekomstige te verwachten klimaatveranderingen zoals een algemene opwarming, hittegolven, extreme droogte en wateroverlast noemt men klimaattuinen. Ze kunnen ons bovendien tegelijk ook beschermen tegen de negatieve impact van klimaatverandering. Er wordt gekozen voor natuur in functie van het doel, en dat doel is een beter klimaat. Juist daarom is niet elke natuurrijke tuin per definitie ook een klimaattuin.

Is een natuurrijke tuin automatisch ook een klimaattuin?

Een natuurrijke tuin kan wel een bijdrage leveren tot een beter klimaat, maar zal eerder gevoeliger zijn voor extremen zoals klimaatverandering, aangezien dit type tuin gebaseerd is op de aanwezige parameters ter plaatse, waaronder dus het plaatselijke klimaat. Als dit klimaat onderhevig is aan sterke schommelingen zal dit ook een impact hebben op de tuin. In tegenstelling tot een klimaattuin, is een natuurrijke tuin minder onderhevig aan menselijke inbreng. In de klimaattuin ligt het accent op een optimale inrichting om te weerstaan aan de klimaatverandering. Deze tuin is dus niet automatisch ingericht om een optimaal ecosysteem met zoveel mogelijk soorten te herbergen.

In de klimaattuin wordt gekozen voor klimaatbomen, klimaatstruiken en planten die belangrijke diensten vervullen in functie van het klimaat. Bomen spelen hierbij een belangrijke rol: ze bieden de noodzakelijke verkoeling en schaduw in de zomer. In een klimaattuin worden daarnaast zoveel mogelijk natuurlijke materialen gebruikt, die waterdoorlatend, duurzaam, ecologisch en circulair zijn. Een klimaatrobuuste tuin treedt op als een spons: hemelwater kan er maximaal infiltreren en wordt (tijdelijk) vastgehouden in de bodem. Zo wordt de grondwatertafel aangevuld en stabiel gehouden en is er weinig tot geen afvloeiing van regenwater meer naar de riolering.

De bodem en de open ruimte in het algemeen vervullen veel essentiële functies die het ecologisch evenwicht in stand houden. Ruimte vrijmaken voor meer groen en water in deze is hierbij de essentie.

Vlaanderen is één van de meest verharde gebieden in Europa. Ongeveer 9% van de totale oppervlakte bestaat uit privétuinen. Maatregelen nemen in je eigen tuin en beginnen met ontharden kan zodoende een grote impact hebben op de klimaatverandering. Dit zorgt voor een betere bodemkwaliteit, meer voedselproductie (voor kleinere dieren), een aangenamere leefomgeving, koelere steden, betere lucht, minder wateroverlast en een grotere biodiversiteit. Infiltratiemogelijkheden (zoals bijvoorbeeld een wadi), aanplanten van klimaatrobuuste inheemse planten en schaduwbomen, gevelbegroening, aanleg van bloemrijke graslanden, ... Allen horen ze thuis in een klimaattuin en dragen ze bij aan een betere leefomgeving voor de volgende eeuwen.

Meer blogs